Wpis w księdze wieczystej na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej
Co znajduje się w aktach księgi wieczystej?
Składając wniosek o wpis lub wykreślenie w księdze wieczystej należy co do zasady załączyć do wniosku dokumenty stanowiące podstawę wpisu lub wykreślenia. Czasami dokument (decyzja, postanowienie sądu czy akt notarialny) stanowiący podstawę wpisu znajduje się już w aktach księgi wieczystej, której treść chcemy dopiero na jego podstawie zmienić.
Akta księgi wieczystej - przykład
Dla przykładu można wskazać przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na mocy przepisów ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Właściwy wydział urzędu miasta (formalnie jest to wójt, burmistrz lub prezydent) przesyła odpis decyzji przekształcającej prawo użytkowania wieczystego w prawo własności do sądu wieczystoksięgowego, aby ten dokonał wpisu ostrzegającego o zmianie właściciela.
Tu wyjaśnienie! Użytkownik wieczysty to nie właściciel.
Na podstawie takiej decyzji opatrzonej klauzulą ostateczności, sąd dokonuje w dziale III właściwej księgi wieczystej wpisu ostrzeżenia: „o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym dotyczącym przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonej jako działka …. w prawo własności na rzecz niżej wymienionych”. Ci niżej wymienieni to nowi właściciele, którzy jeszcze nie ujawnili swoich właścicielskich prawa do nieruchomości w księdze wieczystej, ale formalnie już nie są użytkownikami wieczystymi lecz właścicielami.
To, co teraz powinien zrobić właściciel, to ujawnić swoje prawa do nieruchomości w dziale II i złożyć jednocześnie wniosek o wykreślenie ostrzeżenia z działu III. I tu pojawia się „istota problemu” niniejszego wpisu. Czy właściciel-wnioskodawca powinien załączyć do wniosku o wpisanie w dziale II kw jego prawa do nieruchomości, a zarazem wniosku o wykreślenie ostrzeżenia figurującego w dziale III, odpis ostatecznej decyzji przekształcającej prawo użytkowania wieczystego w prawo własności? Może.. ale, nie musi. Wystarczy, że we wniosku powoła się na decyzję już znajdującą się w aktach księgi wieczystej, w której wnosi o wpis swoich praw.
Jak uzyskać dostęp do akt księgi wieczystej?
A co jeśli decyzja znajduje się przy innej księdze wieczystej, np.: sąsiada. Może się tak zdarzyć, że urząd wysłał jedną decyzję, którą objęta była działka zabudowana budynkiem wielorodzinnym. Decyzja dotyczy gruntu, ale wpływa także na prawa ujawnione w księgach lokalowych. W każdej księdze wyodrębnionego lokalu, w dziale I-Sp (spis praw) jest informacja, że z prawem własności lokalu związany jest udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym stoi budynek i części wspólne. Rozwiązanie problemu jest takie samo jak wyżej: powołać się na decyzję znajdującą się przy konkretnej księdze wieczystej.
Aha, jeszcze dla niedowiarków - odnośnie sytuacji gdy dokument znajduje się przy księdze wieczystej (w aktach tej księgi) w której chcemy dokonać wpisu:
Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 9 marca 2005 r. sygn. akt: III CK 233/04.
Reguła dołączania do wniosku dokumentu stanowiącego podstawę wpisu nie wyklucza możliwości posłużenia się nim po złożeniu do akt. Ponieważ celem kategorycznego nakazu dołączania dokumentów do wniosku jest zapewnienie sprawności działania sądu prowadzącego księgi wieczyste i zapewnienie ich przejrzystości, wskazanie jako podstawy wpisu dokumentu znajdującego się już w aktach tej samej księgi nie narusza przepisów. Można powiedzieć, że ponowne składanie tego samego dokumentu do akt przy kolejnym wpisie byłoby wyrazem czczego formalizmu.
Co do sytuacji, gdy powołujemy się na dokument znajdujący się w innej księdze wieczystej, niż ta w której chcemy dokonać wpisu/wykreślenia.
§ 5 ust 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów (Dz.U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1122 ze zm.) przewiduje, że jeśli przedmiotem wniosku są wpisy w dwu lub więcej księgach wieczystych, wniosek wraz z dokumentami załącza się do akt jednej z tych ksiąg.
Z powyższego przepisu i orzeczenia wynika, że nie jest ważne przy jakiej księdze wieczystej (w jakich aktach) znajduję się dany dokument, ważne żeby został złożony w sądzie wieczystoksięgowym. No i jeszcze żeby nikt go z akt nie zakosił ;)
