Art. 2081 Kodeksu postępowania cywilnego jest jednym z przepisów wprowadzonych w celu rozwiązania problemu wadliwego oznaczania stron sporu.
Art. 2081 Kodeksu postępowania cywilnego. Sąd z urzędu ustala numer PESEL pozwanego będącego osobą fizyczną, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania lub posiada go nie mając takiego obowiązku, lub numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP pozwanego niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.
Przepis ten w praktyce utrudnia dochodzenie roszczeń firmom windykacyjnym, które nie posiadają numerów PESEL dłużników przy dochodzeniu należności.
Na tablicach ogłoszeniowych w sądach widnieją liczne postanowienia o umorzeniu lub zawieszeniu postępowania właśnie z powodu braku możliwości ustalenia numeru PESEL dłużnika. O wadze weryfikacji numeru PESEL potencjalnego dłużnika pisałem już w artykule: Trzy rzeczy, które musisz sprawdzić zanim wynajmiesz mieszkanie.
W niniejszym wpisie omówię praktyki sądów powszechnych i administracyjnych na podstawie dwóch przykładów z praktyki sądowej.
Pierwszy przykład: Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną i zasądził koszty postępowania od skarżącej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej. Wyrok wydawałby się typowy, gdyby nie fakt, że spółka w momencie wyrokowania już nie istniała – została wykreślona z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Gdyby sąd zweryfikował ten fakt przed wydaniem wyroku, nie zasądziłby kosztów od nieistniejącego podmiotu.
W rezultacie powstał wyrok, którego nie można wykonać. Nie uzyskamy ani klauzuli wykonalności (wymagającej postanowienia sądu powszechnego), ani nie przeprowadzimy egzekucji (komornik zwróci taki wniosek wierzycielowi).
Drugi przykład dotyczy dochodzenia zapłaty od niepłacącego członka wspólnoty mieszkaniowej.
Sąd wydał wyrok zasądzający roszczenie na rzecz wspólnoty, jednak oznaczenie wspólnoty różniło się od tego zgłoszonego w bazie REGON.
Wspólnota obejmowała szereg budynków przy tej samej ulicy. Początkowo oddano do użytku tylko cztery z dziesięciu planowanych budynków. Po ukończeniu wszystkich obiektów wspólnota zaczęła używać w korespondencji pieczątki z pełnym wykazem budynków, nie aktualizując jednak danych w bazie REGON.
Ten problem można rozwiązać poprzez sprostowanie wyroku.
Bez takiego sprostowania komornik, weryfikując numer REGON, może stwierdzić niezgodność i odmówić wszczęcia egzekucji.
Specyfika wspólnot mieszkaniowych polega na tym, że ich nazwy nie podlegają regulacji ustawowej. Wspólnoty mogą przyjąć nazwę roboczą nadaną przez dewelopera lub ustaloną przez notariusza przy wydzielaniu pierwszego lokalu.
Uważam, że miarodajną nazwą wspólnoty jest ta widniejąca w bazie REGON, mimo że może ona odbiegać od nazwy używanej na pieczątce wspólnoty.
Wspólnotę mieszkaniową identyfikują wyłącznie numery REGON lub NIP, a jedynym, łatwo dostępnym rejestrem jest rejestr REGON. Sąd nie ma formalnego obowiązku weryfikacji zgodności danych stron z rejestrami publicznymi przed wydaniem rozstrzygnięcia – z wyjątkiem wydawania nakazu zapłaty, który następuje bezpośrednio po złożeniu pozwu, bez udziału strony pozwanej.
Dlatego zalecam weryfikację danych zarówno powoda, jak i pozwanego – nie tylko przy składaniu pozwu, ale również przed wydaniem orzeczenia przez sąd.
Dobrą praktyką jest załączanie do pozwu sądowego wydruków z KRS i bazy REGON, co ułatwia sądowi weryfikację numerów KRS, NIP lub REGON z danymi wskazanymi w pozwie lub skardze (w postępowaniu przed sądem administracyjnym).
