Czy zastanawiałeś się, dlaczego banki wymagają zaświadczenia o zarobkach od osób starających się o kredyt? To proste – bank nie chce pożyczać pieniędzy osobom, które nie będą miały z czego ich spłacić. Bez odpowiednich dochodów nie ma szans na kredyt.
Dlaczego więc właściciele mieszkań o wartości 0,5-2,5 mln zł (często obciążonych wysokimi kredytami hipotecznymi) powierzają swoje lokale zupełnie obcym osobom bez sprawdzenia:
- kim są?
- jak dotychczas dbali o wynajmowane mieszkania?
- czy stać ich na wynajem takiego lokalu?
Z moich obserwacji wynika, że właściciele nie weryfikują dochodów najemcy, ponieważ:
- nie wiedzą o takiej potrzebie;
- wierzą, że „święte prawo własności", sądy, prokuratura i policja ich ochronią;
- krępują się zapytać o dochody i ich źródło.
Jednocześnie wszyscy wynajmujący oczekują terminowego opłacania czynszu i innych należności.
O co poprosić najemcę przy wynajmie lokalu mieszkalnego?
Przed podpisaniem umowy najmu wynajmujący powinien poprosić najemcę o trzy kluczowe dokumenty (kolejność ma znaczenie):
- zaświadczenie o zarobkach;
- referencje od poprzedniego wynajmującego;
- dowód osobisty.
Zaświadczenie o zarobkach – dlaczego warto wymagać zaświadczenia o zarobkach od najemcy?
Umowa najmu to kontrakt wzajemny – wynajmujący udostępnia lokal, a najemca zobowiązuje się płacić czynsz i ustalone opłaty.
Niestety, o wypłacalności najemcy przekonamy się dopiero po przekazaniu mu mieszkania.
Dlatego roztropny wynajmujący zawczasu poprosi o udokumentowanie dochodów. Sama deklaracja to za mało.
Dowodem wysokości i źródła dochodów najemcy może być:
- zaświadczenie o zarobkach od pracodawcy (zleceniodawcy);
- umowa o pracę lub podobny kontrakt;
- wyciąg z rachunku bankowego pokazujący wpływy z ostatnich 6 miesięcy.
Każdy z tych dokumentów dostarcza cennych informacji o pracodawcy najemcy, co może się przydać przy ewentualnej egzekucji i zwiększa kontrolę społeczną. Bo dlaczego nie poinformować pracodawcy, jeśli najemca zalega z opłatami?
Na wyciągu bankowym widnieją dane nadawcy przelewu, w tym nazwa firmy pracodawcy.
Zaświadczenie o zarobkach pracownika etatowego zawiera dodatkowo ważne informacje, np. czy wynagrodzenie podlega potrąceniom komorniczym.
Referencje od poprzedniego Wynajmującego – dlaczego warto wymagać referencji od poprzedniego wynajmującego?
Przyznaję, że praktyka wydawania i przedstawiania referencji praktycznie nie istnieje.
Jest to jednak rozwiązanie korzystne dla obu stron – nagradza rzetelnych najemców i wzmacnia kontrolę społeczną, która skutecznie powstrzymuje przed nieuczciwym postępowaniem.
Nawet najlepsze prawo i sprawne sądy nie zniwelują ryzyka związanego z wynajmem, jeśli sami wynajmujący nie zaczną współpracować, wymagając referencji i uzależniając wynajem od pozytywnych opinii poprzednich właścicieli. Tylko nieformalna kontrola społeczna i ryzyko wykluczenia skutecznie powstrzymują przed zachowaniami nieakceptowanymi przez społeczność.
Dowód osobisty przy wynajmie mieszkania – uwaga na fałszywe dowody kolekcjonerskie.
Okazanie dowodu osobistego wydaje się oczywistym wymogiem przy podpisywaniu umowy – wynajmujący musi przecież wpisać dane najemcy.
W praktyce pojawiają się dwa problemy:
Po pierwsze, zapisywanie numeru dowodu osobistego zamiast numeru PESEL. Ten pierwszy nie przyda się wynajmującemu.
PESEL natomiast pozwala sprawdzić najemcę w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Jest też potrzebny do pozwu o zapłatę lub eksmisję.
O sposobach weryfikacji potencjalnego najemcy w KRZ przeczytasz tutaj:
Jak sprawdzić najemcę w Krajowym Rejestrze Zadłużonych
Drugi problem, na razie niezbyt powszechny, to tzw. „dowody kolekcjonerskie" – zwykłe fałszywki. W internecie można zamówić falsyfikat dowodu na dowolne dane. Posługiwanie się takim „dokumentem" jest przestępstwem.
Według dostępnych informacji, fałszywe dowody są łudząco podobne do oryginałów. Dlatego zalecam korzystanie z dowodów w aplikacji mObywatel – można je zweryfikować przez kod QR, co dzięki kryptografii daje pewność ich autentyczności.
Drodzy Wynajmujący! Jeśli zależy Wam na spokoju i dobrych relacjach z najemcami, poproście o powyższe dokumenty.
A Wy, drodzy Najemcy, nie czujcie się urażeni, gdy właściciel zadbanego mieszkania w dobrej lokalizacji chce mieć pewność, że stać Was na opłacenie czynszu, mediów i miejsca parkingowego. Sama deklaracja to za mało.
Transparentność w relacjach wynajmujący-najemca służy obu stronom umowy.
