Kiedy wpis w księdze wieczystej staje się prawomocny? Od czego to zależy?
To zależy kto dokonał wpisu bądź wykreślenia w księdze wieczystej, jeśli referendarz sądowy (rodzaj urzędnika sądowego) - 7 dni. Jeśli natomiast sędzia, co w dużych sądach właściwie już nie występuje, to 14 dni.
W takim razie gdzie pojawia się problem?
Otóż sąd dokonując wpisu w księdze wieczystej wysyła do stron lub strony (przeważnie właściciela nieruchomości) zawiadomienie o dokonaniu wpisu pouczając jednocześnie o możliwości wniesienia apelacji od wpisu dokonanego przez sędziego lub skargi na orzeczenie referendarza, choć sam wpis już figuruje w księdze wieczystej (w przypadku wykreślenia wpisu, nie ma go w "aktualnej" księdze wieczystej) i nigdzie nie jest zaznaczone, że ten wpis/wykreślenie nie jest jeszcze prawomocny. Osoba przeglądająca księgę wieczystą elektroniczną nigdy nie wie czy wpis lub wykreślenie z księgi jest prawomocne. Właściciel nieruchomości też tego nie wie, jedynie sąd na podstawie tzw. zwrotek (czyli żółtych potwierdzeń odbioru korespondencji poleconej) może ustalić czy wpis jest prawomocny. Skąd takie kwiatki, kilkakrotnie pytałem się geodetów, pracowników sądów i referendarzy o kwestię prawomocności, jedyna sensowna odpowiedź jaką uzyskałem brzmiała „bo system ksiąg wieczystych elektronicznych tworzyli informatycy a nie prawnicy!” No tak jest przynajmniej na kogo zwalić winę za to „małe” niedopatrzenie.. ;)
Co na ten temat mówi Kodeksu Postępowania Cywilnego?
Trochę ratuje sytuację art. 626(11) Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, iż niezwłocznie po wniesieniu apelacji sąd z urzędu wpisuje wzmiankę o apelacji. Podobnie zresztą jest ze skargą na orzeczenie referendarza. I jeszcze art. 8 ustawy z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, przypominający o bardzo istotnej kwestii rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, która zostaje wyłączona przez m.in. ujawnienie wzmianki o wniosku, o skardze na orzeczenie referendarza sądowego, o apelacji lub kasacji.
Dlaczego warto przeglądać księgi wieczyste w wersji zupełnej?
Moja rada, przeglądać należy księgę wieczystą w wersji zupełnej wraz z wpisami wykreślonymi, gdyż w ten sposób możemy przynajmniej sprawdzić kiedy został dokonany wpis. Na początku każdego działu znajduje się omówienie wzmianek zamieszczonych w danym dziale. Każda wzmianka składa się z czterech rubryk: Numeru wzmianki, chwili zamieszczenia, chwili wykreślenia i omówienia wykreślenia wzmianki. Istotna jest data chwili wykreślenia, jeśli wykreślenie nastąpiło przed upływem miesiąca trzeba uważać, gdyż w każdej chwili może się pojawić wzmianka o np.: skardze na orzeczenie referendarza. Ma to szczególnie duże znaczenie przed dokonaniem czynności przenoszącej własność nieruchomości.
Dlaczego odpisy z księgi wieczystej nie dają bezpieczeństwa omawiam w blogu pt: „Jak długo ważny jest odpis z księgi wieczystej”.
Kraków, 16 lipca 2012 r.
