Czy akt poświadczenia dziedziczenia wystarcza do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn?

2 listopada 2014 r.

Niestety nie. Samo sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia nie zwalnia z obowiązku złożenia deklaracji podatkowej ani ewentualnej zapłaty podatku od spadków i darowizn (jeżeli spadkobierca nie korzysta ze zwolnień).

Co dalej po otrzymaniu aktu poświadczenia dziedziczenia?

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma takie same skutki prawne jak sądowe stwierdzenie nabycia spadku (art. 95j ustawy prawo o notariacie).

Notariusz poświadcza jednak wyłącznie kto jest spadkobiercą, nie określając składników ani wartości spadku. Dlatego spadkobierca lub spadkobiercy muszą złożyć odpowiednie oświadczenie przed właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego.

Mogą oni skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jednak wymaga to złożenia w urzędzie skarbowym formularza SD-Z2 wraz z wypisem aktu poświadczenia dziedziczenia.

Zgodnie z tym przepisem:

„zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2 (katalog czynności opodatkowanych podatkiem od spadków I darowizn, przypomina autor bloga), a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4”

Przykra w skutkach pomyłka może wyniknąć z błędnej interpretacji art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, według którego obowiązek zgłoszenia nie dotyczy przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?

Akt poświadczenia dziedziczenia nie jest umową, a tym bardziej umową sporządzoną w formie aktu notarialnego — jest to wyłącznie czynność notarialna.

Akt poświadczenia dziedziczenia został ustanowiony jako instytucja prawnie równoważna z sądowym stwierdzeniem nabycia spadku. Jej celem było odciążenie sądów powszechnych od prostych czynności, takich jak stwierdzenia nabycia spadku, oraz przyspieszenie tych postępowań.

Jak rozwiązać ten problem?

Wskazana byłaby zmiana przepisów, aby notariusz przesyłał z urzędu zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia wraz ze wskazaniem składników majątkowych podlegających dziedziczeniu, co zwalniałoby spadkobierców z obowiązku składania deklaracji podatkowej.

Obecnie notariusz przesyła wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia na żądanie m.in. izby skarbowej i urzędu skarbowego (art. 95n § 2 ustawy prawo o notariacie) — cel tego przepisu jest raczej oczywisty.

Szukasz radcy prawnego w Krakowie? Sprawdź, jakie usługi prawnicze wykonuje nasza kancelaria prawna

Nasza kancelaria oferuje szeroki zakres usług prawnych, obejmujących m.in. windykację należności, obsługę wspólnot mieszkaniowych, księgi wieczyste, zasiedzenie nieruchomości, sprawy geodezyjne, służebność drogi oraz prawo lokalowe, prawo konsumenckie, prawo spadkowe i podział majątku. Nasi doświadczeni prawnicy od nieruchomości zapewnią Ci kompleksową i skuteczną pomoc w rozwiązaniu wszelkich problemów prawnych związanych z nieruchomościami. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalną obsługę prawną dostosowaną do Twoich potrzeb.